Trong hội thảo "Tạo động lực nâng hạng thị trường chứng khoán" do báo Lao Động phối hợp cùng Bộ Tài chính tổ chức, bà Trần Thị Khánh Hiền, Giám đốc Khối nghiên cứu Công ty Chứng khoán MBS, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam.
Theo bà Hiền, việc được xếp vào nhóm các thị trường mới nổi sẽ đánh dấu một bước ngoặt quan trọng, không chỉ góp phần tăng quy mô và chất lượng mà còn nâng cao hình ảnh và uy tín của tất cả thành viên tham gia thị trường.
Lợi ích từ việc nâng hạng
Theo ước tính của Ngân hàng Thế giới, nếu Việt Nam được nâng hạng lên nhóm các thị trường chứng khoán mới nổi, có khả năng thu hút khoảng 25 tỷ USD vốn đầu tư mới từ các nhà đầu tư quốc tế đến năm 2030.
Sự gia nhập của dòng vốn mới này được kỳ vọng sẽ cải thiện cả về quy mô và thanh khoản của thị trường chứng khoán Việt Nam, giống như những gì đã diễn ra ở các thị trường khác sau khi được nâng hạng.
Thống kê từ năm 2010 đến 2020 cho thấy, hầu hết các thị trường chứng khoán đã tăng điểm mạnh mẽ trong vòng một năm sau khi được MSCI công bố nâng hạng từ nhóm thị trường cận biên lên nhóm thị trường mới nổi.
Chẳng hạn, thị trường chứng khoán của Tiểu vương quốc Arab thống nhất và Qatar đã tăng lần lượt 39% và 51% trong vòng một năm sau khi nâng hạng vào tháng 6/2013. Thị trường chứng khoán Pakistan tăng 39% sau khi được MSCI công bố nâng hạng vào tháng 6/2016.
Chỉ số Tadawul All Share của Ả Rập Saudi tăng 14% trong vòng một năm sau khi nâng hạng vào tháng 6/2018. Duy nhất chỉ có thị trường Kuwait giảm 7,6% sau khi nâng hạng, chủ yếu do tác động của đại dịch COVID-19.
Thách thức khi bước ra "Sân chơi lớn"
Tuy nhiên, việc nâng hạng cũng đem lại những thách thức lớn. Thứ nhất, quy mô vốn hóa của các doanh nghiệp niêm yết (DNNY) Việt Nam còn khá nhỏ bé, do đó số lượng cổ phiếu đáp ứng đủ các tiêu chí của MSCI EM Index không nhiều.
Hiện tại, Việt Nam chiếm tỷ trọng lớn nhất trong rổ thị trường cận biên của MSCI với 26%, nhưng chỉ có 2 cổ phiếu nằm trong top 10 có tỷ trọng lớn nhất.
Thứ hai, thị trường càng mở rộng thì tác động từ các yếu tố ngoại biên sẽ càng lớn, ảnh hưởng mạnh đến thị trường chứng khoán Việt Nam và các cổ phiếu niêm yết.
Thứ ba, việc nâng hạng sẽ làm tăng sự cạnh tranh với các cơ hội đầu tư tại các thị trường khác. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp phải nâng cao năng lực cạnh tranh, cải thiện chất lượng và tính minh bạch trong quản trị.
Theo bà Hiền, việc nâng hạng thị trường cần sự chung tay của nhiều bên, không chỉ từ các bộ, ngành mà còn từ các thành viên tham gia thị trường.
Trong lộ trình nâng hạng thị trường, các doanh nghiệp cần chuyên nghiệp hóa hoạt động quan hệ nhà đầu tư (IR), đảm bảo tính nhất quán về tần suất và hàm lượng của các thông tin được cung cấp. Cần tránh tình trạng IR chỉ sôi nổi khi doanh nghiệp có nhiều thông tin tốt và im ắng khi tình hình ngược lại.
Ngoài ra, việc công bố thông tin bằng tiếng Anh và theo chuẩn quốc tế cần được đẩy mạnh. Hiện nay, nhà đầu tư nước ngoài còn gặp khó khăn trong việc tiếp cận thông tin trên thị trường Việt Nam, cần sớm cải thiện điều này.
Theo dự thảo, từ năm 2025, các doanh nghiệp có vốn góp trên 120 tỷ đồng sẽ phải công bố thông tin định kỳ bằng hai ngôn ngữ. Thông tin định kỳ và hoạt động thường xuyên của doanh nghiệp đều rất quan trọng đối với nhà đầu tư nước ngoài.
Tiêu chuẩn quốc tế và phát triển bền vững
Về quản trị doanh nghiệp, ngoài triển khai áp dụng theo chuẩn quốc tế IFRS, các doanh nghiệp cũng cần chú ý đến tiêu chuẩn vận hành của hội đồng quản trị (HĐQT), bao gồm các nghị quyết, chính sách, quy chế hoạt động HĐQT theo thông lệ quốc tế. Điều này sẽ giúp nâng cao uy tín và chất lượng quản trị của doanh nghiệp, tạo niềm tin cho nhà đầu tư.
Mục tiêu hướng tới phát triển bền vững đã trở thành xu thế tất yếu toàn cầu. Theo thống kê của Morning Star, trong năm 2023, nguồn vốn chảy vào các quỹ đầu tư bền vững trên thế giới tăng 21%, cao hơn so với các quỹ đầu tư truyền thống khác 14%.
Do đó, việc áp dụng chuyển đổi số và khung quản trị tích hợp ESG (Môi trường, Xã hội, và Quản trị) là nền tảng quan trọng để thu hút vốn đầu tư từ các nhà đầu tư có trách nhiệm toàn cầu.
Việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên nhóm thị trường mới nổi sẽ mở ra nhiều cơ hội và thách thức. Để tận dụng cơ hội này, các doanh nghiệp cần nâng cao chất lượng quản trị, chuyên nghiệp hóa hoạt động IR, tăng cường minh bạch thông tin và áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế.
Sự hợp tác chặt chẽ giữa các bộ, ngành và các thành viên tham gia thị trường sẽ là yếu tố quyết định giúp Việt Nam thành công trong quá trình nâng hạng và thu hút dòng vốn đầu tư quốc tế.