Trong thời gian gần đây, giá cà phê trên thị trường toàn cầu đã tăng mạnh. Hợp đồng tương lai cà phê robusta trên sàn London đã chạm mức cao lịch sử vào tháng trước và hiện vẫn duy trì trên mức 4.000 USD/tấn. Theo nhận định của các chuyên gia, giá cà phê thế giới có thể sẽ còn tiếp tục biến động mạnh từ nay đến hết năm 2024 do những yếu tố như thời tiết bất lợi, gián đoạn trong vận chuyển, và các quy định pháp lý thắt chặt tại nhiều quốc gia. Một số chuyên gia dự báo rằng căng thẳng trên thị trường cà phê có thể sẽ giảm bớt trong năm 2025, nhưng giá cả trong dài hạn có khả năng vẫn sẽ duy trì xu hướng tăng do biến đổi khí hậu và nhiều yếu tố khác.
Hợp đồng tương lai cà phê arabica trên sàn giao dịch New York cũng đang được giao dịch ở mức trên 2 USD/pound (tương đương 4.444 USD/tấn) từ đầu tháng này. Ông Kosuke Nakamura, quản lý nhập khẩu tại công ty UCC Ueshima Coffee của Nhật, cho biết: "Trước đây chúng tôi nghĩ rằng mức giá 2.000 USD/tấn đối với cà phê robusta đã là rất cao, nhưng hiện tại, giá của loại cà phê này đã đạt mức mà không ai nghĩ tới cách đây 1-2 năm".
Theo các chuyên gia, xu hướng tăng giá này phản ánh nhiều yếu tố, bao gồm việc sản lượng cà phê tại Việt Nam, quốc gia sản xuất cà phê lớn thứ hai thế giới, giảm sút vào năm ngoái do hiện tượng El Niño. Mặc dù sản lượng cà phê của Việt Nam chỉ giảm khoảng 5% so với dự báo, nhưng điều này lại xảy ra sau khi sản lượng tại Brazil giảm sút trong vài năm trước, khiến lượng tồn kho giảm xuống mức thấp.
Ngoài ra, tình trạng chậm trễ trong vận chuyển cũng ảnh hưởng đến giá cà phê. Các vấn đề về vận tải trở nên nghiêm trọng hơn do các hãng tàu phải điều chỉnh hành trình trước những lo ngại về khủng hoảng tại biển Đỏ. Các nhà nhập khẩu cà phê tại châu Âu cũng đang gặp khó khăn trong việc tuân thủ Quy định Chống phá rừng của Liên minh châu Âu (EUDR), quy định này nhằm đảm bảo các sản phẩm được tiêu thụ ở EU không góp phần vào việc phá rừng hoặc suy thoái rừng. Điều này đã khiến các doanh nghiệp cà phê châu Âu phải tăng cường nhập khẩu trước khi EUDR có hiệu lực vào cuối năm nay.
Tất cả những yếu tố trên đã dẫn đến sự tăng giá mạnh mẽ của cà phê. Ông Carlos Mera, giám đốc nghiên cứu thị trường hàng hóa nông nghiệp tại ngân hàng Rabobank, dự báo rằng giá cà phê sẽ tiếp tục tăng trong năm 2024, trước khi có thể giảm xuống vào năm 2025 nếu sản lượng cà phê ở Brazil ổn định. Trong khi đó, ông Charles Hart, nhà phân tích hàng hóa cấp cao tại BMI, cho rằng giá cà phê đang trở nên nhạy cảm hơn với các tin tức so với trước đây do sự thắt chặt của thị trường.
Ông Hart cũng nhận định rằng hiện tượng thời tiết La Niña có thể mang lại lượng mưa nhiều hơn vào cuối vụ mùa cà phê ở Việt Nam, điều này có thể là một tín hiệu tích cực cho thị trường. Còn ông Taisuke Horie, nhà giao dịch cà phê tại công ty Marubeni của Nhật, tin rằng một số yếu tố gây áp lực lên thị trường có thể sẽ tự điều chỉnh trong thời gian tới. Ông cho rằng nhu cầu đang tập trung vào các loại cà phê giá rẻ, không phải loại đắt, do đó sự chuyển hướng từ cà phê arabica sang robusta trong những năm qua sẽ tiếp tục duy trì. Dù vậy, những thay đổi mang tính cấu trúc, như biến đổi khí hậu và các quy định pháp lý mới, có thể khiến giá cà phê duy trì ở mức cao hơn so với trước đây trong thập kỷ tới.
Theo ông Hart của BMI, các sự kiện thời tiết cực đoan có thể làm cho sản lượng cà phê toàn cầu biến động mạnh, dẫn đến giá cả cũng sẽ dao động theo. Những khó khăn trong việc tuân thủ quy định EUDR cũng là một yếu tố đáng chú ý. Ông Horie của Marubeni cảnh báo rằng nếu quy định này được thực thi nghiêm ngặt, nhiều quốc gia sản xuất cà phê có thể gặp khó khăn trong việc tuân thủ. Điều này có thể dẫn đến việc các công ty nhập khẩu tại EU sẽ phải đối mặt với thách thức lớn trong việc tìm nguồn cung. Ông Nakamura của UCC cũng nhấn mạnh rằng chi phí tuân thủ quy định này sẽ là một gánh nặng không chỉ đối với các nước sản xuất mà còn đối với toàn bộ chuỗi cung ứng cà phê toàn cầu.
Xem thêm : Hàng hóa phái sinh là gì? Tìm hiểu cách đầu tư hàng hóa sinh lời