Giải mã sức hút của kênh đầu tư nông sản - Lợi ích và rủi ro khi tham gia đầu tư nông sản

Nông nghiệp đóng vai trò trụ cột trong nền kinh tế Việt Nam, là nguồn cung cấp lương thực thiết yếu và tạo việc làm cho người dân. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, đầu tư nông sản nổi lên như một kênh đầu tư tiềm năng với nhiều lợi ích hấp dẫn, thu hút sự quan tâm của đông đảo nhà đầu tư.

Giới thiệu về đầu tư nông sản phái sinh

Phái sinh hàng hóa là gì?

Đầu tiên, phái sinh (sự phụ thuộc) là một loại hợp đồng tài chính. Phái sinh cũng là sản phẩm hình thành trên một cơ sở nào đó. Phái sinh hàng hóa là một loại hợp đồng tài chính có giá trị phụ thuộc vào giá của một tài sản cơ sở (thường là các mặt hàng nông sản như cà phê, cao su, lúa mì, ngô, bắp, đậu tương...) được niêm yết trên sàn giao dịch hàng hóa.

Ví dụ:

Hợp đồng phái sinh cà phê: Nhà đầu tư mua hợp đồng với giá 100 USD/tấn, cam kết mua 1 tấn cà phê trong tương lai. Nếu giá cà phê sau này tăng lên 120 USD/tấn, nhà đầu tư sẽ có lợi nhuận 20 USD/tấn. Ngược lại, nếu giá cà phê giảm xuống 80 USD/tấn, nhà đầu tư sẽ bị lỗ 20 USD/tấn.

Đầu tư nông sản phái sinh là gì?

Đầu tư nông sản

Đầu tư nông sản phái sinh là hoạt động mua bán các hợp đồng phái sinh dựa trên giá của các mặt hàng nông sản. Nhà đầu tư có thể mua hợp đồng phái sinh nếu dự đoán giá nông sản sẽ tăng, hoặc bán hợp đồng phái sinh nếu dự đoán giá nông sản sẽ giảm.

Tại thị trường hàng hóa phái sinh Việt Nam hiện nay, đầu tư nông sản là mặt hàng chiếm tỷ trọng giao dịch nhiều nhất trên sàn.

Ví dụ:

Nhà đầu tư dự đoán giá cà phê sẽ tăng: Mua hợp đồng phái sinh cà phê với giá 100 USD/tấn. Khi giá cà phê tăng lên 120 USD/tấn, nhà đầu tư bán hợp đồng phái sinh và thu về lợi nhuận 20 USD/tấn.
Nhà đầu tư dự đoán giá cà phê sẽ giảm: Bán hợp đồng phái sinh cà phê với giá 100 USD/tấn. Khi giá cà phê giảm xuống 80 USD/tấn, nhà đầu tư mua lại hợp đồng phái sinh và kiếm được lợi nhuận 20 USD/tấn.

Đặc điểm của đầu tư nông sản phái sinh

Đầu tư nông sản

Giao dịch hàng hóa thiết yếu: Đầu tư nông sản phái sinh tập trung vào các mặt hàng thiết yếu như ngô, cà phê, lúa mì, đậu tương,... đóng vai trò quan trọng trong đời sống và sản xuất.
Mua bán hợp đồng tương lai: Nhà đầu tư ký hợp đồng mua/bán một lượng hàng hóa nhất định với giá xác định, giao hàng và thanh toán trong tương lai.
Hợp đồng chuẩn hóa trên sàn giao dịch: Các điều khoản hợp đồng được niêm yết, thống nhất trên Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam, đảm bảo tính minh bạch và công bằng cho giao dịch.
Cơ chế đòn bẩy ký quỹ: Nhà đầu chỉ cần đặt cọc một phần giá trị hợp đồng (thường 10%), giúp giao dịch khối lượng lớn với vốn ít nhưng tiềm năng lợi nhuận cao.
Thị trường hai chiều: Nhà đầu tư có thể kiếm lời bất kể thị trường tăng hay giảm bằng cách mua/bán hợp đồng tương lai phù hợp.
Thanh toán ngay, không lãi suất qua đêm: Khác với chứng khoán, giao dịch phái sinh thanh toán ngay khi thực hiện, không chịu lãi suất qua đêm.
Hệ thống thông tin minh bạch: Cung cấp đầy đủ thông tin thị trường cho từng hợp đồng, giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định giao dịch sáng suốt.
Lợi ích cho nhiều đối tượng: Đối với nông dân thì có thể chủ động được giá bán sản phẩm, dự đoán lợi nhuận tương lai. Còn đối với doanh nghiệp thì giúp cân đối trạng thái mua bán, giảm thiểu rủi ro biến động giá.
Kênh đầu tư tiềm năng: Mang tính năng động, mạnh mẽ, thu hút đông đảo nhà đầu tư tham gia.

Ưu điểm của đầu tư nông sản phái sinh

Đầu tư nông sản

- Phòng ngừa rủi ro biến động giá:

Đối với nông dân: Thay vì ký gửi sản phẩm cho đại lý với lãi suất cao và đối mặt với rủi ro mất giá, nông dân có thể bán trước sản phẩm trên thị trường phái sinh để chủ động về giá bán và dự đoán lợi nhuận trong tương lai.
Đối với doanh nghiệp: Doanh nghiệp có thể cân bằng trạng thái mua bán hàng hóa bằng cách mua/bán hợp đồng tương lai trên sàn giao dịch, giúp giảm thiểu rủi ro do biến động giá thị trường.

- Tận dụng cơ hội kiếm lời từ biến động giá:

Nhà đầu tư: Có thể kiếm lời dù thị trường tăng hay giảm bằng cách mua/bán hợp đồng tương lai phù hợp.
Ví dụ: Khi dự đoán giá cà phê tăng, nhà đầu tư mua hợp đồng tương lai cà phê. Khi giá cà phê tăng, nhà đầu tư bán hợp đồng phái sinh và thu về lợi nhuận. Ngược lại, nếu dự đoán giá cà phê giảm, nhà đầu tư bán hợp đồng tương lai và mua lại khi giá giảm để kiếm lời.

- Tiết kiệm chi phí:

So với giao dịch hàng hóa truyền thống: Không cần tốn chi phí lưu kho, bảo quản, hao hụt...
Cơ chế đòn bẩy ký quỹ: Nhà đầu tư chỉ cần đặt cọc một phần giá trị hợp đồng (thường 10%), giúp giao dịch khối lượng lớn với vốn ít nhưng tiềm năng lợi nhuận cao.

- Thị trường minh bạch:

Hoạt động giao dịch được thực hiện qua hệ thống điện tử hiện đại, đảm bảo tính minh bạch và công bằng.
Thông tin thị trường đầy đủ, cập nhật liên tục giúp nhà đầu đưa ra quyết định sáng suốt.

- Lợi ích cho nhiều đối tượng:

Nông dân: Chủ động được giá bán sản phẩm, dự đoán lợi nhuận tương lai.
Doanh nghiệp: Cân đối trạng thái mua bán, giảm thiểu rủi ro biến động giá.
Nhà đầu tư: Cơ hội sinh lời hấp dẫn từ biến động giá nông sản.

Đầu tư nông sản

Ví dụ minh họa:

Nông dân: Giá cà phê đang ở mức cao, nông dân ký hợp đồng bán trước sản phẩm trên sàn phái sinh với giá 35.000 VNĐ/tấn cho 3 năm sản xuất. Trong 3 năm, họ không cần lo lắng về biến động giá cà phê và tập trung vào sản xuất.
Doanh nghiệp xuất khẩu: Nhận ký gửi 1.000 tấn cà phê từ nông dân, doanh nghiệp bán 1.000 tấn cà phê lấy về 34 tỷ, dùng 10 tỷ mua lại 1.000 tấn cà phê trên sàn để bảo hiểm giá, 24 tỷ còn lại cho nông dân vay với lãi suất 1,1%/tháng, doanh nghiệp có lãi 262 triệu/tháng.
Doanh nghiệp nhập khẩu: Nhập khẩu 10.000 tấn thép với giá 20 triệu/tấn, doanh nghiệp bán 10.000 tấn thép trên sàn để bảo hiểm giá. Nếu giá thép giảm 10%, doanh nghiệp có lời 20 tỷ. Nếu giá thép tăng 10%, doanh nghiệp lỗ 20 tỷ trên sàn nhưng lời 20 tỷ từ hàng thật.

Nhược điểm của đầu tư nông sản phái sinh

Đầu tư nông sản

Đầu tư nông sản phái sinh sở hữu nhiều đặc điểm nổi bật, mở ra cơ hội sinh lời hấp dẫn cho nhà đầu tư, đồng thời mang lại lợi ích cho cả nông dân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần trang bị kiến thức đầy đủ và kỹ năng quản lý rủi ro hiệu quả trước khi tham gia thị trường này.

- Rủi ro cao do biến động giá mạnh:

Thị trường hàng hóa phái sinh biến động mạnh và khó dự đoán do ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như cung cầu, chính sách, thiên tai, dịch bệnh,...
Ví dụ: Giá cà phê Arabica trên thị trường phái sinh Intercontinental Exchange (ICE) có thể biến động 5-7% trong một ngày, khiến nhà đầu tư dễ dàng thua lỗ nếu dự đoán sai.

- Yêu cầu kiến thức và kỹ năng chuyên môn cao:

Giao dịch phái sinh đòi hỏi nhà đầu tư phải có kiến thức về thị trường hàng hóa, sản phẩm phái sinh, cách thức giao dịch và quản lý rủi ro.
Ví dụ: Nắm bắt các yếu tố ảnh hưởng giá cà phê như thời tiết, sản lượng, chính sách xuất khẩu,... để đưa ra dự đoán chính xác. Hay cần hiểu rõ các loại lệnh giao dịch, cách đặt lệnh giới hạn, stop-loss,... để quản lý rủi ro hiệu quả.

- Chi phí giao dịch cao:

Phí giao dịch phái sinh thường cao hơn so với các loại hình đầu tư khác như chứng khoán.
Ví dụ: Phí giao dịch một hợp đồng tương lai cà phê Arabica trên ICE có thể lên đến 20 USD/hợp đồng.
Ví dụ: Phí sử dụng phần mềm giao dịch, phí lưu ký, phí môi giới,... cũng là những khoản chi phí cần lưu ý.

- Rủi ro thanh khoản:

Một số hợp đồng phái sinh có thanh khoản thấp, khó mua bán trên thị trường.
Ví dụ: Hợp đồng phái sinh cao su tại một số sàn giao dịch châu Á có thể có thanh khoản thấp, khiến nhà đầu tư khó tìm đối tác giao dịch. Hoặc khi thị trường biến động mạnh, thanh khoản có thể giảm sút, khiến nhà đầu tư khó thoát khỏi vị thế giao dịch.

- Rủi ro thao túng thị trường:

Do tính tập trung cao, thị trường phái sinh có thể bị thao túng bởi các nhà đầu tư lớn, ảnh hưởng đến giá cả và gây thiệt hại cho nhà đầu tư nhỏ lẻ.
Ví dụ: Một số vụ thao túng giá cà phê trên sàn ICE đã từng xảy ra, khiến giá cà phê tăng đột biến và gây thiệt hại cho các nhà đầu tư mua vào.

- Rủi ro do lỗi hệ thống:

Hệ thống giao dịch điện tử có thể gặp sự cố, dẫn đến việc nhà đầu tư không thể thực hiện giao dịch hoặc bị mất lệnh giao dịch.
Ví dụ: Vào tháng 7/2021, hệ thống giao dịch của sàn ICE gặp sự cố, khiến giá dầu Brent tăng vọt hơn 50% trong vài phút.

Như vậy, bài viết trên đây đã đem đến cho bạn những kiến thức cơ bản về đầu tư nông sản. Hiểu rõ về loại hàng hóa này và thực hiện giao dịch một cách thông minh sẽ giúp nhà tư thành công trong việc tối ưu hóa lợi nhuận và phòng ngừa rủi ro trên thị trường!

Nếu có bất kỳ thắc mắc nào về thông tin trong bài viết, xin vui lòng liên hệ ngay đến số đội ngũ tư vấn viên của Tin hàng hóa để được giúp đỡ. Xin chân thành cảm ơn!