Vụ kiện xoay quanh câu hỏi then chốt: Liệu ông Trump có quyền hợp pháp để áp thuế quan dựa trên Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) – một đạo luật cho phép tổng thống hành động nhanh chóng trong các tình huống khẩn cấp về kinh tế và an ninh quốc gia hay không.

Nếu Tòa án phán quyết chống lại ông Trump, điều đó có thể làm lung lay toàn bộ chiến lược thương mại của Nhà Trắng, khiến hàng loạt chính sách thuế quan đối với các đối tác lớn như Trung Quốc, Ấn Độ và Brazil có nguy cơ bị vô hiệu hóa.

Cược lớn của Trump vào thuế quan

Từ đầu năm nay, ông Trump đã áp thuế nhập khẩu 50% đối với hàng hóa từ Ấn Độ và Brazil, và 145% đối với Trung Quốc, với lý do bảo vệ lợi ích quốc gia và cân bằng cán cân thương mại.
Theo dữ liệu từ Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ, tính đến ngày 23/9, doanh nghiệp Mỹ đã nộp gần 90 tỷ USD tiền thuế quan theo các biện pháp mà ông Trump triển khai dựa trên IEEPA. Con số này chiếm hơn một nửa tổng thu ngân sách từ thuế quan của Chính phủ Mỹ trong tài khóa 2025.

Điều đáng chú ý là nếu phán quyết của Tòa án Tối cao không đứng về phía ông Trump, Chính phủ Mỹ có thể phải hoàn trả lại số tiền khổng lồ này cho các doanh nghiệp. Trong một cuộc phỏng vấn với Fox Business, ông Trump thẳng thắn nói:

“Nếu Tòa án phán quyết chống lại chúng tôi, thì chúng tôi sẽ phải trả lại tiền.”

Điều đó có nghĩa, số tiền hàng chục tỷ USD thuế quan đang được Chính phủ Mỹ nắm giữ có thể trở thành gánh nặng ngân sách trong thời gian tới.

Nguy cơ đảo lộn trật tự thương mại toàn cầu

Chính sách thuế quan được xem là vũ khí thương lượng mạnh nhất của ông Trump trong đàm phán với các quốc gia. Chính mối đe dọa bị áp thuế cao đã buộc nhiều đối tác – như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản hay Brazil – phải ngồi vào bàn thương lượng để đạt được các thỏa thuận có lợi cho Mỹ.

Nếu Tòa án Tối cao vô hiệu hóa việc sử dụng IEEPA làm căn cứ pháp lý, đòn bẩy thương mại của Mỹ sẽ suy yếu đáng kể, và những thỏa thuận đạt được trong vài năm qua có thể bị xem xét lại hoặc đàm phán lại.
Điều này không chỉ ảnh hưởng đến Mỹ, mà còn có thể làm tăng bất ổn trên thị trường toàn cầu, nhất là khi các nền kinh tế đang phụ thuộc sâu vào thương mại với Mỹ.

Trump vẫn còn “vũ khí” khác, nhưng không nhanh bằng IEEPA

Các tổng thống Mỹ có thể dựa vào nhiều căn cứ pháp lý khác để áp thuế quan, điển hình là Mục 232 của Luật Thương mại Mỹ, cho phép tổng thống áp thuế vì lý do an ninh quốc gia. Tuy nhiên, quy trình của Mục 232 yêu cầu điều tra chi tiết từ Bộ Thương mại, khiến việc áp dụng mất nhiều thời gian hơn.

Chính vì vậy, IEEPA được xem là “công cụ quyền lực nhất” mà ông Trump từng sử dụng để phản ứng nhanh trước các biến động toàn cầu. Việc mất đi công cụ này đồng nghĩa với việc sức mạnh điều hành kinh tế của ông Trump sẽ bị hạn chế đáng kể, nhất là trong bối cảnh các cuộc chiến thương mại vẫn đang âm ỉ diễn ra.

Tác động tiềm tàng lên thị trường tài chính

Những diễn biến quanh vụ kiện này đang khiến giới đầu tư quốc tế đặc biệt lo ngại. Bởi một phán quyết bất lợi cho ông Trump có thể làm suy yếu đồng USD, đồng thời tăng nhu cầu trú ẩn vào các tài sản an toàn như vàng và bạc.

Khi bất ổn thương mại gia tăng, dòng vốn toàn cầu thường tìm đến kim loại quý như một hàng rào bảo vệ giá trị. Thực tế, trong các giai đoạn căng thẳng thương mại Mỹ – Trung trước đây, giá vàng từng tăng hơn 20% chỉ trong vài tháng, trong khi giá bạc có thời điểm bứt phá mạnh hơn 30%.

Vụ kiện này không chỉ là cuộc chiến pháp lý, mà còn là phép thử đối với tương lai chính sách kinh tế Mỹ. Dù phán quyết cuối cùng ra sao, những biến động sắp tới chắc chắn sẽ tác động mạnh đến tâm lý thị trường toàn cầu.

Trong bối cảnh đồng USD có nguy cơ biến động và các yếu tố chính trị – thương mại tiếp tục leo thang, vàng và bạc vẫn đang được xem là điểm tựa an toàn cho nhà đầu tư phòng hộ rủi ro.

Giữ thế chủ động, đón sóng đầu tư sớm luôn mang lại lợi thế.
Ai nắm giữ tài sản trú ẩn đúng thời điểm – chính là người đang đi trước thị trường.