Việc hoàn thành toàn tuyến đường ống dẫn khí đốt tự nhiên phía Đông giữa Trung Quốc và Nga đã mở ra một trang mới trong mối quan hệ hợp tác năng lượng giữa hai quốc gia. Dự án không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho cả hai bên mà còn phản ánh sự chuyển đổi quan trọng trong quan hệ chiến lược Trung-Nga trước bối cảnh quốc tế đầy biến động hiện nay.

Dự án mang tính biểu tượng trong hợp tác năng lượng

Đường ống dẫn khí phía Đông, với chiều dài 5.111 km, có khả năng cung cấp 38 tỷ mét khối khí đốt tự nhiên hàng năm cho Trung Quốc, đáp ứng nhu cầu của khoảng 130 triệu hộ gia đình. Dự án, do Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc (PetroChina) và Gazprom của Nga xây dựng, bao gồm tuyến "Sức mạnh Siberia 1" tại Nga và phần đường ống nằm trên lãnh thổ Trung Quốc. Đây là công trình xuyên biên giới đầu tiên vận chuyển khí đốt tự nhiên từ Nga sang Trung Quốc, đồng thời là một trong những dự án lớn nhất trong lịch sử hợp tác năng lượng giữa hai quốc gia.

Thỏa thuận trị giá 400 tỷ USD được ký vào năm 2014, ngay sau sự kiện Crimea sáp nhập vào Nga. Động thái này đánh dấu chiến lược của Moscow trong việc đẩy mạnh hợp tác với Bắc Kinh nhằm giảm thiểu tác động từ các lệnh trừng phạt và áp lực từ phương Tây. Mặc dù có nguồn gốc từ bối cảnh địa chính trị, kế hoạch hướng Đông này đã được Nga ấp ủ từ thời kỳ Tổng thống Yeltsin và đóng vai trò chiến lược trong việc đảm bảo thị trường tiêu thụ năng lượng dài hạn tại châu Á.

Lợi ích đa chiều cho cả Trung Quốc và Nga

Đối với Trung Quốc, việc nhập khẩu khí đốt từ Nga không chỉ giúp đa dạng hóa nguồn cung mà còn hỗ trợ quá trình giảm phụ thuộc vào than đá, hướng tới mục tiêu giảm phát thải carbon. Đường ống dẫn khí phía Đông mỗi năm giúp Trung Quốc giảm 164 triệu tấn khí thải CO2 và 1,82 triệu tấn khí SO2, đóng góp quan trọng vào chiến lược phát triển bền vững và xanh hóa nền kinh tế. Ngoài ra, dự án cũng giúp Trung Quốc giảm thiểu rủi ro từ các tuyến vận tải biển – vốn dễ bị ảnh hưởng bởi xung đột thương mại hoặc chính trị.

Đối với Nga, tuyến đường ống này là huyết mạch không thể thiếu khi nước này mất dần thị phần năng lượng tại Châu Âu do xung đột Ukraine. Xuất khẩu khí đốt sang Trung Quốc đã tăng mạnh, từ 10,4 tỷ mét khối vào năm 2021 lên 22,7 tỷ mét khối vào năm 2023. Trong bối cảnh khó khăn hiện tại, việc mở rộng hợp tác năng lượng với Trung Quốc không chỉ giúp Nga duy trì nguồn thu ngoại tệ mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội tại vùng Viễn Đông – khu vực giàu tài nguyên nhưng dân cư thưa thớt.

Hướng tới tương lai với nhiều triển vọng

Hợp tác năng lượng Trung-Nga không dừng lại ở hiện tại mà đang được mở rộng thông qua các dự án mới. Đầu năm 2022, hai quốc gia đã ký thỏa thuận xây dựng tuyến đường ống "Con đường Viễn Đông", dự kiến hoàn thành vào năm 2026 với công suất 10 tỷ mét khối mỗi năm. Thỏa thuận này không chỉ mang ý nghĩa kinh tế mà còn phản ánh sự thắt chặt mối quan hệ chiến lược song phương, đặc biệt khi hai nước đều đang đối mặt với áp lực từ các quốc gia phương Tây.

Trong bối cảnh Nga cắt giảm xuất khẩu khí đốt sang Châu Âu, Trung Quốc dự kiến sẽ trở thành khách hàng lớn nhất của Nga vào năm 2024, khi tuyến đường ống "Sức mạnh Siberia 1" đạt công suất tối đa 38 tỷ mét khối/năm. Đây sẽ là một cột mốc quan trọng trong việc định hình lại thị trường năng lượng khu vực và toàn cầu.

>>>Xem thêm:

Giá dầu brent hôm nay

Giá dầu thế giới wti hôm nay