VN-Index đang hướng về mốc 1.200 điểm trong xu hướng giảm điểm không mong muốn, nhưng hiện đang trở thành thực tế mà nhà đầu tư chứng khoán Việt Nam phải đối mặt.
Sau khi giảm gần 2% trong phiên trước, chỉ số VN-Index hiện chỉ còn cách mốc 1.200 điểm khoảng 27 điểm. Nếu không cẩn thận, một phiên giảm nữa có thể đưa VN-Index trở lại mốc điểm quen thuộc này.
Đây là một kết quả đáng thất vọng, đặc biệt khi nhiều nhà đầu tư trước đó đã kỳ vọng VN-Index sẽ vượt qua ngưỡng 1.300 điểm, thậm chí có những dự báo táo bạo hơn. Nhiều công ty chứng khoán đã kỳ vọng chỉ số này có thể đạt đến vùng 1.400-1.500 điểm vào cuối năm, trong khi quỹ ngoại Pyn Elite Fund còn dự đoán con số này có thể lên đến 1.700 điểm.
Các luận điểm bảo vệ dự báo này bao gồm:
(1) khả năng Fed giảm lãi suất, giúp giảm áp lực tỷ giá;
(2) tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp vẫn được đánh giá cao, với nhiều điểm sáng trong số liệu quý 2;
(3) nỗ lực của cơ quan quản lý và các thành viên thị trường trong quá trình nâng hạng.
Mặc dù vẫn còn quá sớm để khẳng định các dự báo này là chính xác hay không, việc VN-Index nhiều lần thất bại trước ngưỡng 1.300 điểm và sau đó lùi về vùng 1.200 điểm đã gây thất vọng lớn cho nhà đầu tư. Con số 1.200 điểm là một nỗi ám ảnh đã đeo bám chứng khoán Việt Nam suốt nhiều năm qua.
Trong quá khứ, VN-Index đã từng rất gần mốc 1.200 điểm vào tháng 3/2007. Thời điểm đó, thị trường chứng khoán Việt Nam còn sơ khai với chỉ 107 mã cổ phiếu niêm yết và dễ bị "thổi phồng" quá đà, với P/E theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) lên đến 73 lần.
Hơn một thập kỷ sau, VN-Index mới chính thức vượt mốc 1.200 điểm lần đầu tiên vào tháng 4/2018. Từ đó đến nay, chỉ số đã dao động qua lại mốc điểm này 9 lần, với thời gian giữ trên mức 1.200 điểm thường rất ngắn ngủi. Lần duy nhất VN-Index giữ trên mốc này lâu nhất là từ tháng 4/2021 đến giữa tháng 5/2022.
Ngược lại, VN-Index thường nằm dưới mốc 1.200 điểm trong thời gian dài, thậm chí tính bằng năm, như giai đoạn từ tháng 4/2018 đến tháng 4/2021.
Khoảng thời gian ba tháng qua có thể coi như một "giấc mơ dài" với nhà đầu tư chứng khoán Việt Nam. Nếu mốc 1.200 điểm quay trở lại, không phải là điều quá bất ngờ vì điều này đã xảy ra nhiều lần trước đó. Thiếu vắng các "hàng hóa" mới trên sàn và không có nhiều lựa chọn chất lượng là lý do khiến dòng tiền dài hạn chưa mặn mà với thị trường.
Hoạt động cổ phần hóa và thoái vốn diễn ra ảm đạm, và danh sách chờ cũng không có nhiều tên tuổi "bom tấn". Các doanh nghiệp lớn như ACV, VGI, BSR, MVN... dù có tiềm năng, nhưng việc chuyển sàn còn gặp nhiều vướng mắc khó giải quyết trong "một sớm, một chiều".
Cơ cấu thị trường chứng khoán Việt Nam đang có sự thay đổi nhất định, hướng tới đa dạng hơn về ngành nghề, lĩnh vực. Tuy nhiên, "bộ khung" tài chính và bất động sản vẫn chiếm ưu thế và điều này sẽ tiếp diễn trong ngắn hạn.
Quá trình thay đổi cần nhiều thời gian để các gương mặt mới thay thế các Bluechips cũ. Sự mất cân bằng này là một trong những rào cản lớn đối với dòng vốn dài hạn, ngay cả khi thị trường được nâng hạng.
Về lý thuyết, chứng khoán Việt Nam có thể đón dòng vốn ngoại lên đến hàng chục tỷ USD nếu được nâng hạng từ thị trường cận biên lên mới nổi. Tuy nhiên, số lượng cổ phiếu đáp ứng đủ tiêu chí để lọt vào danh mục của các quỹ ngoại quy mô lớn là không nhiều.
Ngược lại, các quỹ chuyên đầu tư vào thị trường cận biên sẽ bán ra lượng lớn cổ phiếu Việt Nam, tạo ra áp lực lớn.
Tình hình này cũng được phản ánh qua nhận định của các chuyên gia và nhóm phân tích tại các công ty chứng khoán. Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) cho rằng áp lực ngắn hạn sẽ ngày càng lớn hơn trong quá trình phục hồi, khuyến nghị nhà đầu tư nên ưu tiên chiến lược phòng thủ, bán hạ tỷ trọng cổ phiếu xuống mức thấp trong nhịp hồi phục sớm.
Chứng khoán Asean cũng đánh giá động lực thị trường trung hạn vẫn yếu và VN-Index chưa xác lập đáy nếu chưa vượt qua ngưỡng 1.260 điểm. Asean khuyến nghị nhà đầu tư tránh mua đuổi giá xanh và tạm giữ tỷ trọng cổ phiếu vừa phải.
