Cùng chung cảnh ngộ với thị trường chứng khoán toàn cầu, chứng khoán Việt Nam vừa trải qua một phiên giao dịch đầy sóng gió. VN-Index sụt giảm gần 50 điểm, xuống dưới mốc 1.200 điểm, mức thấp nhất trong hơn ba tháng qua. Đây là mức giảm mạnh thứ hai kể từ đầu năm, chỉ sau phiên ngày 15/4 khi chỉ số mất 60 điểm (-4,7%).

Trong quá khứ, thị trường chứng khoán Việt Nam đã trải qua nhiều phiên biến động mạnh, với VN-Index từng giảm sâu hơn cả phiên 5/8 vừa qua. Kể từ khi biên độ giao dịch của HoSE được điều chỉnh về mức +/-7% vào đầu năm 2013, VN-Index đã trải qua 24 lần giảm trên 4% trong một phiên.

Đặc biệt, giai đoạn 2020-2022 chứng kiến nhiều lần giảm mạnh do ảnh hưởng nặng nề của đại dịch COVID-19 lên nền tài chính toàn cầu.

 Tuy nhiên, thị trường chứng khoán Việt Nam thường phục hồi khá nhanh sau những đợt sụt giảm sâu này.

Theo thống kê, VN-Index đã có 15/24 lần tăng điểm trở lại ngay sau phiên giảm hơn 4%, tương ứng với xác suất 62,5%. Nếu xét theo khung thời gian dài hơn, chỉ số này cũng có 14/24 lần tăng điểm vào tuần giao dịch ngay sau phiên giảm mạnh.

Giai đoạn từ 2020 đến giữa năm 2022, dòng tiền từ làn sóng nhà đầu tư mới liên tục đổ vào thị trường, giúp VN-Index nhanh chóng gượng dậy sau mỗi cú trượt chân.

Trong khoảng thời gian này, chỉ số thường bật tăng mạnh mẽ trong phiên liền sau và cả tuần giao dịch ngay sau phiên giảm sâu.

Tuy nhiên, tình hình đã thay đổi trong nửa cuối năm 2022 khi thị trường chứng khoán đối mặt với nhiều thách thức.

VN-Index thậm chí còn giảm hơn 4% trong hai phiên liên tiếp vào ngày 12-13/5/2022. Xu hướng hồi phục nhanh đã trở lại vào năm 2023, khi VN-Index đều tăng điểm ngay phiên liền sau và tuần sau khi giảm sâu.

Thực tế, tốc độ phục hồi của thị trường sau những đợt giảm mạnh gần đây phụ thuộc nhiều vào thời điểm diễn ra các cú sốc này.

Điển hình là trong lần giảm mạnh nhất từ đầu năm đến nay, VN-Index khi đó đang neo quanh vùng đỉnh dài hạn và chỉ mới bắt đầu điều chỉnh. Kết quả là chỉ số mất thêm 0,08% trong phiên liền sau và tiếp tục giảm 3,22% trong tuần sau cú trượt chân.

Hiện tại, thị trường đã điều chỉnh xuống mức thấp nhất, giảm hơn 100 điểm (khoảng 8%) từ đỉnh cao nhất. Điều này có thể giúp giảm bớt áp lực về thời gian và biên độ so với các giai đoạn trước. Do đó, áp lực chốt lời và margin có thể bớt căng thẳng hơn phần nào. Tuy nhiên, vẫn có những rủi ro tiềm ẩn khó đánh giá, như căng thẳng địa chính trị tại khu vực Trung Đông và động thái bất ngờ đảo ngược chính sách của Nhật Bản.

Sau khi chứng khoán châu Á đồng loạt giảm mạnh vào phiên 5/8, đặc biệt là Nhật Bản, thị trường chứng khoán Mỹ và châu Âu cũng chịu cảnh bán tháo.

Các chỉ số Dow Jones, S&P 500 và Nasdaq đều giảm mạnh, kéo theo các chỉ số FTSE 100 và DAX của châu Âu cũng rơi sâu. Điều này ảnh hưởng đáng kể đến tâm lý nhà đầu tư chứng khoán tại Việt Nam.

Nhìn chung, dữ liệu quá khứ chỉ mang tính chất tham khảo và phải được đặt trong bối cảnh của từng thời điểm khác nhau.

Rất khó dự báo chính xác biến động của thị trường chứng khoán trong các phiên tới. Áp lực trong ngắn hạn là không thể tránh khỏi, nhưng vẫn có những yếu tố tích cực để nhà đầu tư kỳ vọng.

Theo ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Phân tích Chứng khoán Yuanta Việt Nam, khi VN-Index về mốc 1.200 điểm, P/E của thị trường thường rơi về quanh mức 10 lần, cho thấy khả năng vùng đáy của thị trường. Ngoài ra, câu chuyện cơ bản của doanh nghiệp hiện tại hấp dẫn hơn rất nhiều. Mặc dù áp lực giảm điểm vẫn còn, nhưng rủi ro hiện tại thấp hơn so với cơ hội tăng giá của thị trường.

Ông Minh kỳ vọng rằng thị trường sẽ sớm lấy lại được mốc 1.200 điểm trong vài phiên tới.

Lợi suất cổ phiếu hiện tại xấp xỉ 9%/năm, trong khi lãi suất tiền gửi tiết kiệm chỉ ở mức 5,5-6%/năm. Nhà đầu tư có thể thấy thị trường hiện tại khá xấu và lo sợ, nhưng sẽ sớm quay trở lại, giúp dòng tiền được cải thiện.

Đồng quan điểm, ông Bùi Văn Huy, Giám đốc Chi nhánh Chứng khoán DSC, đánh giá rằng thị trường có thể kiểm định lại MA200 quanh 1.200 điểm nhưng sẽ duy trì và phục hồi.

Khó có thể kỳ vọng sự sôi động, nhưng không nên bi quan. Mùa công bố kết quả kinh doanh quý 2 đã qua, nhưng sẽ là tham khảo tốt để dự đoán đà phục hồi lợi nhuận doanh nghiệp giai đoạn cuối năm. Đây là thời điểm thích hợp để tư duy dài hạn.